«Եկեղեցին որպես թանգարան կամ մշակութային կենտրոն վերաբացելը սրբապղծություն է»

Թուրքիայի մշակույթի և զբոսաշրջության նախարարության կողմից վերանորոգված հայկական պատմական եկեղեցին վերաբացվել է որպես մշակույթի տուն:

Բոր քաղաքում 19-րդ դարի վերջերին կառուցված եկեղեցու` որպես մշակույթի տուն վերաբացումը իրականացվել է հանդիսավոր արարողությամբ, որին մասնացել են քաղաքապետը, նահանգապետը և այլ պաշտոնատար անձինք: Այս մասին տեղեկացնում է ermenihaber.am լրատվականը:
ԵՊՀ արևելագիտության ֆակուլտետի փոխդեկան, բանասիրական գիտությունների թեկնածու, թուրքագետ ՌՈՒԲԵՆ ՄԵԼՔՈՆՅԱՆԻՑ հետաքրքրվեցինք, Ցեղասպանության մոտեցող 100-ամյակի նախօրեին ավելի հաճախակի՞ է դարձել մեր եկեղեցիները վերանորոգման գործընթացը և հիմնականում ի՞նչ նպատակով են գործածվում դրանք:
«Բնականաբար 2015-ին ընդառաջ պետք է սպասենք նման քայլերի, բայց դրանք կիսաքայլեր էլ չեն, քանի որ եկեղեցիները վերանորոգվելով մեծ մասամբ չեն ծառայում իրենց նպատակին, իրավական առումով ևս չեն ստանում եկեղեցու կարգավիճակ,- ասաց Ռուբեն Մելքոնյանը` նշելով,- եկեղեցին որպես թանգարան կամ մշակութային կենտրոն վերաբացելը սրբապղծություն է, դրանով ոտնահարվում է կրոնական համայնքի իրավունքը: Եկեղեցին նախատեսված է կրոնական արարողությունների համար»:
Թուրքագետը ընդգծեց, որ Լոզանի պայմանագրով` Թուրքիայի տարածքում բնակվող կրոնական փոքրամասնություններն իրավունք ունեն իրենց սրբավայրը բուն նպատակով օգտագործելու: Նրա բնորոշմամբ` Թուրքիան, մի կողմից, Լոզանի պայմանագիրն է խախտում, մյուս կողմից` իմիտացիոն քայլեր է ձեռնարկում, ցույց տալով աշխարհին, որ հանդուրժող է կրոնական փոքրամասնությունների նկատմամբ: Եվ Ցեղասպանության 100-ամյակին ընդառաջ այս ամենը միանշանակ օգտագործում են իրենց քարոզչական նպատակների համար:
Հետաքրքրվեցի` կա՞ն եկեղեցիներ, որ վերաբացվել են որպես եկեղեցի: Թուրքագետը երկու օրինակ նշեց. «Դիարբեքիրի սուրբ Կիրակոս եկեղեցին ուներ եկեղեցու կարգավիճակ, ուղղակի կիսաավեր էր, վերանորոգվել է ոչ թե պետության, այլ հայ համայնքի, հայ բարերարների ջանքերով (նույնիսկ նախկին դիարբեքիրցիներն են դրամահավաք իրականացրել): Մյուս օրինակը Աղթամարի Սուրբ Խաչ եկեղեցին է, որը, ճիշտ է, վերանորոգվեց, սակայն որպես թանգարան, բացի այդ, այնտեղ եկեղեցական արարողություններ թույլատրում են իրականացնել տարին մեկ անգամ, այն էլ տեղի նահանգապետարանի թույլտվությամբ: Այսինքն, պետությունը, ի դեմս նահանգապետարանի, միջամտում է զուտ կրոնական արարողությանը, որոշում է` անցկացնե՞լ պատարագ, թե՞ ոչ»: Այսպիսով, պատարագները, որ կրոնական եկեղեցիներում իրականացվում են ամեն կիրակի, Թուրքիայում Աղթամարի Սուրբ Խաչի պարագայում անցկացվում են թույլտվությամբ և տարին մեկ անգամ:

Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Պատմության վկաները
• Վերացող ծաղիկներ
• Ձեռք մեկնելու գաղափարը առաքելության վերածվեց
• «Մի նայեք, որ փոքր է մեր երկիրը, եթե արդուկով այս սարերը հարթեցնեք, Չինաստանից մեծ կլինի»
• «Բանկ օտոման» գործողությունը ժամանակին ցնցել էր ամբողջ Եվրոպան
• «Դրսից մեզ վրա կա­րող են ազ­դել միայն ներ­սի գոր­ծիք­նե­րով»
• «Ե­րե­սուն տա­րի ձգ­վեց մեր ան­կա­խու­թ­յան պատ­մու­թ­յու­նը, մենք շա­հե­ցի՞նք»
• Մշա­կույ­թը հեռ­վից հե­ռու պահ­պա­նե­լու հույ­սով
• Անի­մա­ցիան, աշ­խարհն ու մենք
• «Մեր տա­րածք­նե­րը փոք­րա­ցան, ո­րով­հետև այդ­պես էլ չհաս­կա­ցանք, որ պետք է խմենք մեր բա­ժա­կով»
• Արվեստի ուժը
• Նոր մա­տե­նա­շա­րը ներ­կայաց­նում է արևմտա­հայ և ս­փ­յուռք­յան գրող­նե­րի
• Բե­մը կեն­դա­նու­թ­յուն է ստա­նում ա­ռայժմ միայն մա­նուկ­նե­րի հա­մար
• «Գիրք սիրողների համար սա իսկական մկնդեղ է` հյութեղ ու անտանելի»
• Հա­մաշ­խար­հա­յին դա­սա­կան­նե­րի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րը՝ դու­դու­կով
• «Բնակ­չու­թ­յու­նը պատ­րաստ չէ, բայց տար­վում են աշ­խա­տանք­ներ»
• Ամա­նո­րի գի­շե­րը դի­մա­վո­րե­լու են ե­կե­ղե­ցում
• «Ջա­զի մեջ զգաց­վում է ապ­րածդ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նը»
• «Ե­թե չլի­ներ Փե­լե­շ­յա­նը, կար­ծում եմ, դեռևս գտած չէի լի­նի կի­նո­յում իմ ու­ղին»
• «Հու­շար­ձան­ներն այդ տա­րածք­նե­րի պատ­կա­նե­լու­թ­յան անձ­նագ­րերն են»

Մեկնաբանություններ